De Romeinse tijd
Van 50 – 400 na Chr. hoorde het zuiden van Nederland tot het Romeinse rijk. De Rijn vormde de grens tussen Romeins gebied en het vrije Germania. Deze rijksgrens was versterkt met een onneembare keten van forten en versterkingen. Elk fort (castellum) bood plaats aan 200 tot 300 militairen, in de castra van Nijmegen was plaats voor een legioen van 6000 man. Verbindingswegen van oost naar west en naar het zuiden maakten ook deel uit van de Romeinse infrastructuur.
Het stroomgebied van de Dommel
Het stroomgebied van de Dommel heeft in de Romeinse tijd grote veranderingen ondergaan. Steeds meer invloeden van de Romeinse manier van leven en denken drongen door in dit deel van Brabant. Door een aantal belangrijke archeologische ontdekkingen vanaf 1950 is dat heel duidelijk geworden: rijke graven bij Esch, een muntschat onder Vught, een inheems-Romeinse boerderij bij Hoogeloon, een tempelcomplex bij Empel en een uniek wijnservies bij Nistelrode. Stuk voor stuk vindplaatsen die niet meer zijn weg te denken op de archeologische kaart van Romeins Nederland.
Halder
Halder ligt middenin het stroomgebied van de Dommel. In deze schilderachtige buurtschap van Sint-Michielsgestel, iets ten zuiden van ’s-Hertogenbosch, heeft in de Romeinse tijd een nederzetting gelegen van meer dan gewone betekenis. Hier werd aardewerk geproduceerd met behulp van een draaischijf en een heteluchtoven, technieken die voor de komst van de Romeinen onbekend waren in deze streek. De oven werd ontdekt in 1973, en sinds die tijd is er geen tweede ontdekt in onze contreien.
Verder zijn er aardewerk, munten, sieraden en glaswerk op Halder gevonden. Veel is afkomstig uit waterputten en een brandgraf uit de Romeinse tijd. Al deze vondsten zijn bijeengebracht in Museum Romeins Halder; bij elkaar leveren ze een boeiend beeld van het leven van alledag in het Brabant van toen.